این اقتصاددان در خصوص اینکه جوامع محلی تا چه اندازه قادرند فرآیند کسب و کار را در این گونه فعالیت ها بیاموزند، گفت: اگر به جوامع محلی آموزش به شیوه درستی ارائه شود مسلما نتیجه بخش خواهد بود و چیز عجیبی نیست. با توجه به اینکه در اقتصاد ایران همه صنایع و معادن از ابتدا بزرگ متولد می شوند، 

 بستگی به این دارد که بر اساس چه الگویی توسعه جوامع محلی تعریف شود. در یک فرآیند توسعه اقتصادی اگر تنها نقش حاکمیت تعریف شود، مطمئنا دستاورد خوبی نخواهیم گرفت. بلکه میبایست نقش حاکمیت در کنار نقش مردم و با مشارکت ایشان تعریف شود.

 این کارشناس پولی و بانکی افزود: اصولا در بحث توسعه کسب و کار خرد در هر صنفی به ویژه  زمانیکه اقتصاد در تعادل نیست یک اصولی باید رعایت شود که در ایران این اصول  کمتر رعایت می شود.باید اول مشخص شود که در مناطق مختلف که تمرکز بر توسعه معادن است کدامیک از فراوری ها می تواند ارزش افزوده و اشتغال بیشتری ایجاد کند و با مشارکت جوامع محلی تولید و رونق این محصولات میسر باشد. مثلا اگر معدن سنگ است ساخت سنگهای زینتی و ... به عنوان یک فراوری ویژه در منطقه ای خاص مورد تمرکز در توسعه مبتنی بر مشارکت مردم در این مناطق شود و استانداردهای تولید تعیین شود.

 فرزین معتمد ادامه داد: در واقع منظور این است که کل فرآیند استخراج از معدن و فرآوری به شکل کالاهای مختلف است. این ظرفیت ها باید شناسایی شود و مشخص شود تولید کدام کالا و چگونه بهتر است و همان انتخاب شود. در واقع در این قسمت حاکمیت نقش مهمی بر عهده دارد. شناسایی و تمرکز بر تولید محصول معدنی خاص و تعیین استانداردهای تولید می بایست جزو برنامه های توسعه این صنایع از سمت حاکمیت قرار گیرد.

این اقتصاددان با بیان اینکه کالایی باید تولید شود که زنجیره های ارزش افزوده و اشتغال بیشتری به همراه داشته باشد، گفت: به طوری که سایر صنایع در آن مناطق هم فعال شوند.  بنابراین اولین قدم شناسایی و انتخاب نوع فرآوری و تعیین استاندارد تولید است و دومین قدم بسیج کردن جوامع محلی و آموزش آنها برای شروع کار است که غالبا به کمک دولت و سمن ها باید با هم انجام شود. قدم سوم نیز تشکیل یک صندوق برای خرید این محصولات از مردم مشروط به رعایت استانداردها و تجاری کردن آن در مناطق و حتی صادرات در شرایط رکودی و عدم تعادل فعلی است. در این فرآیند آرام آرام بازارها ایجاد می شود و مردم فرایند کسب و کار و تجاری سازی محصولات تولیدی را یاد می آموزند. به این ترتیب بعد از یک مدت مداخله حاکمیت نیز لازم نیست بلکه بازار هم ایجاد شده است.

فرزین معتمد در ادامه مطرح کرد: پرداخت تسهیلات به معادن کوچک نیز باید مشروط به تولید و فرآوری های استاندارد اعلام شده در برنامه های توسعه این صنعت باشد. تا وقتی که این محصولات خریداری شد، محصولات برند داشته باشد و استاندارد باشد و بتوان به فروش رساند.

 این کارشناس اقتصادی افزود: در حقیقت صرفا فعالسازی یک صنعت خاص مهم نیست. مهم آن است که این صنعت بازار مطمئن داشته باشد و جوامع محلی با هدایت دولت و مشارکت بخش خصوصی این محصولات را به تولید برسانند و در ابتدای اجرای الگو مطمعن باشند که می توانند محصولات خود را بفروشند. بدین ترتیب جریان پول در جوامع محلی آغازگر رونق خواهد بود و زمینه شکل گیری بازارهای رقابتی را فراهم خواهد ساخت.

او افزود: تسهیلات هم باید هدفمند داده شود نه اینکه به اتلاف منابع و مقروض کردن مردم بیانجامد. در ابتدای این فرآیند نمی توان انتطار داشت محلی ها با قیمت رقابتی محصولات خود را بفروشند. چون هنوز اقتصاد در تعادل نیست. اول باید دولت یا بخش خصوصی و دولت به صورت مشترک صندوقی تشکیل دهند و منابع را در  آن صندوق جمع آوری کنند. این منابع می تواند از خیرین یا منابع دولت یا به روش تامین مالی جمعی crowd funding باشد که منوط به تولید با استانداردهای تعریف شده است و خرید کالا را تضمین می کند. بعد از مدتی که گردش پول در جامعه محلی رخ داد، اتوماتیک بازار رقابتی درست می شود و دیگر نیاز به خرید تضمینی هم نیست. در صورتی که نسهیلات نیز مشروط به  تولید با استانداردهای اشاره شده، اعطا شود، می تواند با ایجاد ضرایب فزاینده اقتصاد منطقه را رونق بخشد.