به گزارش خبرنگار بیرونیت، گفته می شود پروژه احداث کارخانه فولاد خوزستان به ‌عنوان نخستین مجتمع تولید آهن و فولاد به روش احیای مستقیم و کوره قوس الکتریکی در ایران، به اوایل دهه 50 بر می گردد، اما راه اندازی آن تا سال 1368 طول می کشد. یکی از ویژگی های مجتمع فولاد خوزستان، نزدیکی به منابع آبی طبیعی است، موضوعی که با توجه به آب بر بودن صنعت فولاد، مزیت بزرگی برای آن به شمار می رود.

در سال 1351 شمسی مذاکراتی بین شرکت ملی صنایع فولاد و برندهای فولادی بین المللی برای ایجاد فولاد خوزستان شکل می گیرد که منجر به عقد قراردادهایی در بخش های مختلف از جمله گندله سازی، کوره قوس الکتریکی و احیا مستقیم (به روش میدرکس) می شود.

اجرای طرح اولیه فولاد خوزستان دارای سه فاز بوده و از سال 1353 شمسی، مراحل نصب و راه اندازی آن آغاز می شود. گفته می شود نزدیک به 100 شرکت داخلی و خارجی در این پروژه بزرگ حضور داشته اند. تا سال 1357 و قبل از انقلاب اسلامی ایران، تقریبا نصف پروژه فولاد خوزستان پیش می رود و مابقی به به بعد از انقلاب موکول می شود. با این حال به دلیل وقوع جنگ تحمیلی، پروژه عملا به حالت توقف در می آید.

پس از عبور از شرایط سخت اولیه جنگ تحمیلی، پروژه فولاد خوزستان بار دیگر راه می افتد، به نحوی که در سال 1361، درصد پیشرفت آن به بالای 65 درصد می رسد. ترکش های جنگ به این مجتمع نیز وارد می شود، چه آنکه عراقی ها در چند نوبت آن را بمباران می کنند. با این حال، در سال 1367، صنعت ایران آغاز فعالیت اولین کوره فولادسازی مجتمع فولاد خوزستان را جشن می گیرد.

سرانجام نیز در 12 فروردین 1368، آیت الله خامنه ای رئیس جمهور وقت، کارخانه فولاد خوزستان را افتتاح و تولید آن رسما آغاز می شود.

ظرفیت اولیه فولاد خوزستان هنگام افتتاح، 100 هزار تن شمش بوده، اما توسعه آن به ویژه پس از انقلاب، سبب شد ظرفیت تولید ده ها برابر شود. کار تا جایی پیش می رود که ظرفیت تولید فولاد خوزستان به یک و نیم میلیون تن در اواسط دهه 70 شمسی می رسد. فولاد خوزستان اما همچنان میل به توسعه را حفظ می کند و در نتیجه، در اواخر دهه 80 به ظرفیت تولید دو میلیون و 400 هزار تن می رسد و اوایل دهه 90 نیز قله سه میلیون و 200 هزار تن را فتح می کند.

در حال حاضر نیز ظرفیت تولید در فولاد خوزستان به چهار میلیون تن رسیده است، اما این پایان جاه طلبی های این شرکت نیست. قرار است با راه اندازی فولاد شادگان، ظرفیت تولید در فولاد خوزستان به شش میلیون تن افزایش پیدا کند، ضمن انکه خوزستانی ها قله 13.6 میلیون تنی را هم هدف گرفته اند.

طبق برنامه ریزی صورت گرفته برای توسعه فولاد خوزستان، ظرفیت تولید این شرکت تا سال 1404 به شش میلیون تن خواهد رسید و شش سال بعد (1410) نیز ظرفیت تولید 13.6 میلیون تن خواهد بود. با رسیدن به این ظرفیت، سهم فولاد خوزستان از بازار به 25 درصد خواهد رسید.

شرکت فولاد خوزستان در حال حاضر فولاد مذاب را به تختال و شمش تبدیل می‌کند و غالب محصولات این کارخانه شامل بیلت، اسلب و بلوم می شود.  فولاد خوزستان همچنین دارای چندین شرکت‌ زیرمجموعه از جمله شرکت صنعتی و معدنی توسعه فراگیر سناباد، فولاد شادگان و فولاد اکسین است. در این مجتمع واحدهای مختلفی وجود دارد، از جمله انباشت و برداشت، گندله‌سازی، احیای مستقیم (یک، دو سه)، ذوب و پالایش آهن اسفنجی و ریخته‌گری، تولید اکسیژن، ازت و آهک، نورد سنگین کاویان و تامین آب.

اما جدیدترین اتفاق در فولاد خوزستان، بهره برداری از کارخانه جدید این شرکت با نام "زمزم 3" است. این کارخانه به عنوان سوپرمگامدول آهن اسفنجی در کشور و یکی از بزرگترین واحدها در غرب آسیا، اخیرا با حضور رئیس جمهور به شکل رسمی افتتاح و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. آهن اسفنجی یکی از محصولات میانی در زنجیره ارزش فولاد است که نقش موثری در افزیش کیفیت محصول نهایی دارد و کارخانه زمزم 3 به عنوان سوپرمگامدول آهن اسفنجی، جمهوری اسلامی ایران را از این حیث بی‌‌نیاز خواهد کرد.

برای احداث این کارخانه در مجموع 151 میلیون یورو سرمایه‌گذاری شده که ارزش روز آن معادل 6 هزار و 500 میلیارد تومان است. همچنین ظرفیت تولید سالیانه کارخانه زمزم 3، یک میلیون و 760 هزار تن آهن اسفنجی است اما می تواند تا 2 میلیون تن افزایش یابد. بهره ‌برداری رسمی از این واحد 200 فرصت شغلی مستقیم و پایدار ایجاد خواهد کرد.

اما بنابر آخرین آماری که فولاد خوزستان به عنوان شرکتی بورسی درباره صورت های مالی تلفیقی خود به سامانه کدال اعلام کرده، این شرکت در پایان 9 ماه امسال بالغ بر هفت هزار و 400 میلیارد تومان سود به ثبت رسانده است. در مقایسه با 9 ماه سال گذشته، سود فولاد خوزستان 90 درصد رشد را نشان می دهد.

فولاد خوزستان در سال ۱۴۰۰ با صادرات دو میلیون تُن، درآمد یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورویی معادل سه درصد ناخالص داخلی را داشت. این مجموعه همچنین در سال ۱۴۰۱ نیز با وجود محدودیت انرژی و کاهش تولید برنامه‌ ریزی شده، ۸۰۰ میلیون یورو درآمد ارزی را عاید کشور کرد. این شرکت با تولید سالانه بالغ بر 3.8 میلیون تُن، دومین تولیدکننده فولاد خام کشور پس از شرکت فولاد مبارکه اصفهان است.